Vì sao Việt Nam ít giải cờ vua tính Elo?

 Kinh phí là vấn đề then chốt khiến Việt Nam chưa thể có nhiều giải đấu tính Elo quốc tế.

Theo thống kê của Liên đoàn Cờ vua thế giới FIDE, Việt Nam có 16 giải (hoặc bảng đấu trong giải) có tính Elo năm 2019, thời điểm trước khi Covid-19 lan rộng. Con số này không chỉ thấp hơn các nước hàng đầu khác ở châu Á như Ấn Độ 175 giải hay Trung Quốc 46 giải. Việt Nam cũng chỉ đứng thứ sáu ở Đông Nam Á về số giải tính hệ số, tương đương Indonesia.

Thống kê trên không hề tương xứng với thực lực của cờ vua Việt Nam hiện tại. Ở bảy giải đồng đội châu Á gần nhất, Việt Nam năm lần đứng trong top 3. Còn ở ba giải cá nhân châu Á gần nhất, Việt Nam cũng có hai nhà vô địch là Lê Quang Liêm (2019) và Võ Thị Kim Phụng (2017). Hay ở các giải trẻ châu Á, Việt Nam cũng thường có thành tích cao hàng đầu. Có thể coi nền cờ vua Việt Nam đang thuộc nhóm đầu châu lục.

Nhưng do chưa có nhiều giải đấu tính Elo, đặc biệt là các giải tầm cỡ quốc tế, Elo của nền cờ vua Việt Nam đang thấp hơn thực lực. Điều này đúng hơn với các kỳ thủ trẻ, khi họ thiếu môi trường cải thiện hệ số. "Elo thực lực của các kỳ thủ trẻ Việt Nam cứ phải cộng thêm 200 đơn vị nữa mới chuẩn", Đại kiện tướng nam Bùi Vinh nói với VnExpress.

Vì Elo đang thấp hơn thực lực, các kỳ thủ Việt Nam ngại thi đấu với nhau nếu giải tính Elo. Bởi khi đó Elo trung bình của giải sẽ không cao. Elo của các kỳ thủ sẽ không cải thiện được, hay thậm chí bị kéo xuống dù họ đạt kết quả không tệ. Hai yếu tố dẫn tới việc tăng giảm Elo của một kỳ thủ chính là Elo trung bình của các đối thủ, và số điểm đạt được từ giải đó.

Kỳ thủ Đầu Khương Duy tại giải cờ vua quốc gia 2020 tại Hà Nội. Duy đang có Elo 1.754 ở tuổi 11, nhưng từng thắng Đại kiện tướng Cao Sang với Elo trên 2.400 ba năm trước. Ảnh: Xuân Bình

"Nhiệm vụ đầu tiên là phải cải thiện Elo kỳ thủ Việt Nam lên đúng với thực lực", Bùi Vinh nói thêm. "Nhưng vấn đề này phức tạp, và phải được cải thiện dần dần".

Để tăng Elo của kỳ thủ Việt Nam cho đúng với kỳ lực, có hai phương án. Một là kỳ thủ ra nước ngoài thi đấu, ở những nơi kỳ thủ có Elo đúng với thực tế. Những nơi này là Ấn Độ, Nga, Mỹ hay các nước châu Âu. Phương án hai là Việt Nam mời những kỳ thủ quốc tế về đấu với các kỳ thủ Việt Nam. Cả hai phương án này đều vướng phải bài toán kinh phí.

Cờ vua không phải môn thể thao thu hút người xem, dù số lượng người chơi cờ không ít. FIDE thống kê có khoảng 300 triệu đến 600 triệu người chơi cờ thường xuyên. Nhưng không phải người chơi cờ nào cũng thích xem người khác đấu cờ, đặc biệt là với các kỳ thủ mạnh. Một người có Elo thấp sẽ khó hiểu được ván cờ của một Kiện tướng FIDE (FM) trở lên. Kỳ thủ phong trào cũng sẽ không hiểu vì Đại kiện tướng lại đi quân như vậy. Điều này khác với các môn thể thao đại chúng như bóng đá, quần vợt hay bóng rổ.

Nhưng đây là bài toán mà bất cứ nền cờ vua nào cũng gặp phải, và không dễ để thu hút các nhà tài trợ. "Kỳ thủ nhí của Việt Nam thiếu môi trường cọ xát, thi đấu, khi mỗi năm ở Việt Nam chỉ có giải HDBank là tính hệ số Elo", Siêu đại kiện tướng Lê Quang Liêm nói. "Điều này làm cho việc phát triển trình độ và đạt danh hiệu quốc tế khó khăn hơn rất nhiều. Trong khi đó, ở Mỹ và châu Âu, mỗi năm có rất nhiều giải trẻ, giải mở rộng, giải lấy chuẩn được tổ chức liên tục".

Câu hỏi được đặt ra là vì sao Việt Nam ít giải tính hệ số Elo?

Có thể chia những giải tính Elo làm ba nhóm: giải tính Elo trong nước, quốc tế và giải lấy chuẩn. Để một nước tổ chức những giải như này, FIDE đều yêu cầu liên đoàn cờ quốc gia đó phải nộp phí. Tuỳ vào số lượng kỳ thủ và Elo trung bình của giải, khoản phí phải nộp sẽ khác nhau. Nhưng khoản phí này thường không cao, không quá 10 euro (khoảng 250.000 đồng) cho một kỳ thủ dự giải mở. Số tiền này càng giảm nếu số kỳ thủ dự giải tăng lên.

Với giải tính Elo trong nước không lấy chuẩn, đây thường là cơ hội để các kỳ thủ kiếm những hệ số Elo đầu tiên. Theo quy định, một kỳ thủ chưa có Elo cần gặp ít nhất 5 kỳ thủ có Elo, và đạt tối thiểu 0,5 điểm trong 5 ván này. Hiện tại, một số CLB cờ vua ở Việt Nam đã tự tổ chức những giải như vậy để các kỳ thủ trẻ có những hệ số Elo đầu tiên.

Với giải tính Elo quốc tế, Elo trung bình của giải cũng phải đủ cao để thu hút các kỳ thủ nước ngoài tham dự. Nhưng cũng vì Elo của kỳ thủ Việt Nam thấp hơn thực tế, các kỳ thủ nước ngoài sẽ ít có nguyện vọng thi đấu ở đây. Bùi Vinh đã phối hợp tổ chức bốn giải cờ vua quốc tế Hà Nội mở rộng, nhưng các kỳ thủ dự giải hầu hết là người Việt Nam, và cũng hiếm có kỳ thủ Elo trên 2.000 tham dự.

Dallas Wilson là kỳ thủ quốc tế hiếm hoi dự giải, nhưng anh cũng sống ở Việt Nam trong thời gian đó. Kỳ thủ New Zealand đang có Elo 1.575 này nói với VnExpress: "Tôi đã bị một vài kỳ thủ 9, 10 tuổi ở Việt Nam huỷ diệt. Hệ số Elo của tôi hiện rất tệ. Kỳ thủ trẻ Việt Nam may mắn, vì được nhiều Đại kiện tướng dạy dỗ. Cờ vua rất phổ biến ở Việt Nam, và các kỳ thủ trẻ cũng được nhà nước hỗ trợ nhiều. Còn nhà nước New Zealand chẳng bao giờ hỗ trợ cho kỳ thủ, nên chúng tôi phải tự bỏ tiền túi dự giải".

Như Wilson đã nói, cờ vua Việt Nam may mắn khi được nhà nước hỗ trợ nhiều, so với các nước khác. Lệ phí dự các giải đấu tính Elo của Việt Nam cũng thấp hơn nhiều so với quốc tế. Chẳng hạn các giải First Saturday tại Hungary, hay Third Saturday ở Montenegro, lệ phí mà từng kỳ thủ phải đóng thường từ 200 euro (5 triệu đồng) trở lên, dù ở bảng đấu có Elo trung bình thấp hay cao. Còn ở Việt Nam, các kỳ thủ thường không phải đóng quá 1 triệu đồng.

Dù ban tổ chức giải thường hỗ trợ kỳ thủ quốc tế lệ phí, nhưng mức độ thu hút của giải ở Việt Nam vẫn chưa đủ thuyết phục họ tới dự. Kỳ thủ nước ngoài vẫn phải bỏ tiền di chuyển và ăn ở tại đây, nếu họ không sống ở Việt Nam. Điều này khiến các kỳ thủ Việt Nam lại tự đánh với nhau, kéo Elo xuống thấp hơn.

Kiện tướng FIDE nữ Nguyễn Thiên Ngân thi đấu ở giải vô địch Đông Nam Á 2019 tại Bắc Giang. Elo hiện tại của cô là 1.861, nhưng từng vô địch cờ chớp quốc gia năm 2021. Ảnh: Xuân Bình

Còn ở giải muốn lấy chuẩn, vấn đề lớn nhất chính là kinh phí. 

Ban tổ chức gần như bắt buộc phải thu hút được các nhà tài trợ. Với những giải kiếm chuẩn, FIDE quy định phải có kỳ thủ từ ít nhất 5 quốc gia góp mặt tại giải.

Để một kỳ thủ kiếm chuẩn, dù là Kiện tướng FIDE (WFM và FM), Kiện tướng quốc tế (WIM và IM) hay Đại kiện tướng (WGM và GM), các đối thủ thường phải có Elo cao, khoảng 2.000 trở lên. Nếu kỳ thủ muốn kiếm chuẩn IM hay GM, quy định càng khó khăn hơn. Chẳng hạn để kỳ thủ kiếm chuẩn IM, điều kiện cần là Elo trung bình của giải phải từ 2.230 trở lên. Và họ cũng cũng gặp ít nhất ba IM hoặc GM tại giải.

Nói cách khác, để tổ chức các giải kiếm chuẩn, ban tổ chức cần thu hút được một lượng kỳ thủ quốc tế theo yêu cầu. Những kỳ thủ này cũng có Elo cao, và có đẳng cấp. Lúc này, bài toán kinh phí xuất hiện.

Để mời được những kỳ thủ quốc tế có đẳng cấp, ban tổ chức sẽ phải đề nghị họ một khoản phí "lót tay". 

Số tiền này có thể lên tới 500 USD (khoảng hơn 11 triệu đồng) hoặc hơn nữa, tuỳ vào đẳng cấp và Elo của kỳ thủ. Ngoài ra, ban tổ chức cũng cần hỗ trợ, hoặc chi trả một phần phí đi lại và ăn ở cho họ. Giải thưởng cũng phải ở mức đủ hấp dẫn để thu hút các kỳ thủ này. Không dễ gì để tổ chức một giải đấu kiếm chuẩn ở Việt Nam, nếu không có nhà tài trợ thành tâm.

Việt Nam không phải mảnh đất "màu mỡ" để các kỳ thủ quốc tế đến kiếm Elo, hay đạt chuẩn, cũng vì Elo của kỳ thủ Việt Nam thấp hơn thực lực. Kỳ thủ nước ngoài dễ có nguy cơ mất Elo hơn là được, nếu thi đấu ở Việt Nam. Để chấp nhận mạo hiểm, họ phải được bù đắp, không gì khác bằng thu nhập. Chưa kể ban tổ chức cũng cần chuẩn bị trang thiết bị để tổ chức giải, hay thù lao cho các trọng tài.

Ngay cả các kỳ thủ hàng đầu Việt Nam cũng không mừng khi thi đấu những giải tính Elo trong nước. Giải vô địch quốc gia (A1) vừa kết thúc hôm 5/3 là giải toàn quốc duy nhất tính Elo. Nhiều kỳ thủ trẻ dự giải có Elo thấp hơn thực lực tới vài trăm đơn vị. Elo trung bình của bảng nam là 2.005, còn bảng nữ là 1.731.

Kỳ thủ số hai Việt Nam Nguyễn Ngọc Trường Sơn cũng chưa từng vô địch quốc gia, chủ yếu vì anh ít dự giải. "Nếu tính Elo, ban tổ chức nên thắt chặt kỳ thủ dự giải", Đại kiện tướng nữ Võ Thị Kim Phụng nói với VnExpress. "Giải A1 hiện có xu hướng phong trào quá, nên mọi người đánh không hào hứng lắm. Vì vô địch cũng không có suất đi giải nào nữa".

Cờ vua Việt Nam đang rơi vào một vòng lặp luẩn quẩn. 

Elo hiện tại của nền cờ thấp hơn thực lực khoảng 200 đơn vị. Để cải thiện Elo, kỳ thủ cần được thi đấu với các kỳ thủ quốc tế. Nhưng kỳ thủ quốc tế không muốn thi đấu ở đây vì Elo trung bình của Việt Nam thấp hơn thực lực. Giải được bài toán này không thể chỉ là công việc ngắn hạn.

"Việt Nam đang có kế hoạch tổ chức thêm nhiều giải đấu tính Elo trong năm nay", Tổng thư ký Liên đoàn cờ Việt Nam - bà Nguyễn Thị Anh Thư - cho biết. "Trước và sau SEA Games, sẽ có hai giải đấu diễn ra tại Hà Nội. Liên đoàn cũng đã gửi thư mời các nước khác trong khu vực. Tiếc là hai năm qua Covid-19 khiến nhiều giải đấu bị trì hoãn".

Giải đầu tiên dự kiến diễn ra từ 8/4 đến 17/4 tại Hà Nội. Nhưng hiện tại Covid-19 Việt Nam và Hà Nội vẫn chưa có dấu hiệu suy giảm. Thực trạng cờ vua Việt Nam hiện tại còn nhiều trở ngại khác, hóc búa không kém dịch bệnh. Nhưng ít nhất, những người làm cờ vua đã bắt đầu tìm lời giải cho bài toán này.

CHI TIẾT

Kỳ thủ Trung Quốc thắng ván đầu ở Candidates 2022

 Đinh Lập Nhân cầm quân trắng, hạ Jan-Krzysztof Duda ở vòng chín Candidates 2022, để nuôi hy vọng mong manh thành người thách đấu Vua cờ Magnus Carlsen.

Vòng chín diễn ra tối 27/6 chứng kiến ba ván phân thắng thua, nhưng Fabiano Caruana không thể cân bằng đỉnh bảng với Ian Nepomniachtchi. Có ưu thế nhỏ sau khai cuộc, nhưng Caruana không chuyển hoá được thành chiến thắng, giúp kỳ thủ Nga vững vàng ở ngôi đầu với cách biệt một điểm.

Đinh Lập Nhân (trái) thắng ván đầu tay trước Duda ở Candidates 2022 tại Madrid, Tây Ban Nha tối 27/6. Ảnh: Chess.com

Ở nhóm sau, hạt giống số một Đinh và số hai Alireza Firouzja cùng thắng ván đầu tay. Thế cờ giữa Đinh và Duda cân bằng ở trung cuộc, nhưng kỳ thủ Trung Quốc tạo được tốt thông cột a, khiến đối thủ không tìm ra cách chống đỡ. Chiến thắng sau 61 nước cờ giúp Đinh leo lên thứ tư với 4,5 điểm, ít hơn Nepomniachtchi hai điểm khi giải còn năm vòng.

Firouzja cũng cầm quân trắng, thắng Richard Rapport. Đây là ván thứ ba liên tiếp Rapport có kết quả thắng thua. Lần này anh hơn tốt ở khai cuộc nhưng không thể nhập thành, khiến vua bị tấn công và thua sau 41 nước cờ.

Ván còn lại Hikaru Nakamura được kỳ vọng thắng để vươn lên bằng điểm đồng hương Caruana, nhưng bất thành. Kỳ thủ Mỹ gốc Nhật Bản thậm chí còn thua Teimour Radjabov. Cũng như Đinh và Firouzja, Radjabov thắng ván đầu tay tại giải.

Từng vòng trôi qua, Nepomniachtchi lại tiến gần đến cơ hội thành người thách đấu lần thứ hai liên tiếp. Trong năm ván còn lại, có tới ba ván Nepomniachtchi được cầm quân trắng. Hai ván cầm quân đen của anh diễn ra trước Firouzja và Duda. Nhưng trước mắt, các kỳ thủ sẽ dành ngày 28/6 để nghỉ ngơi, trước khi bước vào vòng 10.

CHI TIẾT

Chuyện gì xảy ra nếu Carlsen không bảo vệ ngôi Vua cờ?

 Magnus Carlsen có thể không bảo vệ ngôi ở trận chung kết tiếp theo, nhưng anh vẫn sẽ được công nhận là Vua cờ.

Carlsen đã không ít lần chỉ trích cách tổ chức trận chung kết cờ vua thế giới theo thể thức hai kỳ thủ đấu nhiều ván. Vua cờ Na Uy muốn đánh kiểu loại trực tiếp và tie-break cờ nhanh, gần giống như World Cup cờ vua, dù anh chưa từng vô địch World Cup.

Carlsen (phải) trong trận bảo vệ ngôi trước Nepomniachtchi, ở Dubai cuối năm 2021. Ảnh: FIDE

Ở chung kết thế giới cuối năm 2021, Carlsen gây bất ngờ khi tuyên bố anh "gần như chắc chắn chỉ bảo vệ ngôi lần nữa, nếu người thách đấu thuộc thế hệ mới". Trong khi ở Candidates 2022 đang diễn ra tại Madrid, Tây Ban Nha, hai người    dẫn đầu qua gần nửa chặng đường là Ian Nepomniachtchi và Fabiano Caruana. 

Hai kỳ thủ này đều là bại tướng của Carlsen lần lượt ở chung kết thế giới           năm 2020 và 2018. Người thắng Candidates 2022, sẽ tranh ngôi với Carlsen     vào năm sau.

Đánh giá về phát biểu của Carlsen, Caruana nói: "Tôi không quan tâm nhiều đến những lời đó. Carlsen thường nói ra những gì anh ấy nghĩ, nhưng có thể anh sẽ thay đổi suy nghĩ đó trong tương lai. Chẳng ai biết trước được".

Theo quy định của FIDE, nếu một trong hai kỳ thủ ở trận tranh ngôi từ chối thi đấu, người về nhì Candidates sẽ được đôn lên đánh thay. Tức là nếu Carlsen không  bảo vệ ngôi, trận chung kết sẽ diễn ra giữa hai người đứng đầu Candidates,    nhiều khả năng là Nepomniachtchi và Caruana. Liệu khi đó, Carlsen có còn      xứng đáng được coi là Vua cờ?

Nepomniachtchi trong ván đấu Caruana ở vòng hai Candidates 2022 tại Madrid, Tây Ban Nha hôm 18/6. Ảnh: Chess.com

Giới chuyên môn ghi nhận 16 Vua cờ (classical world champions)              trong lịch sử từ năm 1886, lần lượt là Wilhelm Steinitz, Emanuel Lasker,         Jose Raul Capablanca, Alexander Alekhine, Max Euwe, Mikhail Botvinnik,        Vasily Smyslov, Mikhail Tal, Tigran Petrosian, Boris Spassky, Bobby Fischer,   Anatoly Karpov, Garry Kasparov, Vladimir Kramnik, Viswanathan Anand và Carlsen. Kỳ thủ được coi là Vua cờ nếu cướp ngôi của Vua cờ trước đó.

Năm 1993, do bất đồng với FIDE, Vua cờ Kasparov và người thách đấu            Nigel Short tách ra khỏi Liên đoàn để chơi trận tranh ngôi do Hiệp hội cờ vua      nhà nghề (PCA) bảo trợ. Kasparov bảo vệ ngôi cho đến năm 2000, khi ông        thua Kramnik tại London, Anh.

Giai đoạn 1993 - 2005, FIDE tổ chức những giải đấu riêng để chọn ra nhà             vô địch thế giới, nhưng thiếu Vua cờ như Kasparov hay Kramnik. Giai đoạn         đó xuất hiện bảy nhà vô địch FIDE nhưng không được coi là Vua cờ, gồm Karpov, Alexander Khalifman, Anand, Ruslan Ponomariov, Rustam Kasimdzhanov và Veselin Topalov.

Đến năm 2006 tại Elista, Nga, các bên mới tổ chức trận đấu thống nhất ngôi giữa Vua cờ Kramnik và nhà vô địch FIDE Topalov. Kể từ đó, FIDE tiếp tục tổ chức các trận tranh ngôi, và người thắng được gọi là Vua cờ. Ngoại trừ năm 2007, các trận chung kết còn lại đều diễn ra theo thể thức đánh 12 hoặc 14 ván.

Bobby Fischer (trái) và Anatoly Karpov. Ảnh: Chessbase

Lịch sử mới ghi nhận hai trường hợp Vua cờ không bảo vệ ngôi. Đầu tiên là Alexander Alekhine năm 1948, bởi ông đã qua đời hai năm trước đó. Fischer    cũng từ chối bảo vệ ngôi trước Karpov năm 1975 ở Manila, Philippines, vì ông không đồng tình với thể thức thi đấu 24 ván của FIDE. Karpov nghiễm nhiên     thành Vua cờ mới, và ông cũng khẳng định năng lực bằng nhiều lần bảo vệ ngôi.

Nếu Carlsen không bảo vệ ngôi và cũng không có ý định tổ chức một trận bảo vệ ngôi, một trong hai người đứng đầu Candidates 2022 sẽ thành Vua cờ tiếp theo giống như trường hợp của Karpov năm 1975. Còn nếu Carlsen muốn tổ chức một trận, hoặc giải đấu để bảo vệ ngôi và thắng, anh vẫn sẽ là Vua cờ giống như Kasparov năm 1993.

Theo Vnexpress

CHI TIẾT

Nepomniachtchi, Caruana lại cùng thắng ở Candidates 2022

 Ian Nepomniachtchi và Fabiano Caruana lần lượt hạ Richard Rapport và Teimour Radjabov ở vòng bảy giải cờ vua Candidates 2022 hôm 25/6.

Candidates mới trôi qua nửa chặng đường, nhưng cuộc đua làm người thách đấu dường như chỉ còn diễn ra giữa Nepomniachtchi và Caruana. Hai kỳ thủ này lần lượt có 5,5 và 5 điểm, trong khi người đứng thứ ba Hikaru Nakamura được 3,5 điểm.

Radjabov (phải) bắt tay xin thua Caruana ở ván bảy Candidates 2022 tại Madrid, Tây Ban Nha tối 25/6. Ảnh: Chess.com

Trong ván đấu Rapport hôm 25/6, Nepomniachtchi cầm quân đen chuẩn bị một biến thể khai cuộc cho phép anh thí xe để chiếu bất biến cầu hoà. Nhưng với lối đánh mạo hiểm, Rapport không chấp nhận hoà mà chọn nước đi yếu hơn, và chấp nhận thí hậu. Kỳ thủ Nga đã lường trước khả năng này, và không mất nhiều thời gian để chuyển hoá ưu thế thành thắng lợi. Anh thắng sau 43 nước cờ, khi dùng chưa đến một tiếng suy nghĩ.

Nakamura không hài lòng ra mặt khi thấy lựa chọn của Rapport, khi Nepomniachtchi lại bứt phá so với nhóm phía sau. Kỳ thủ duy nhất có cơ hội bám sát Nepomniachtchi là Caruana, và kỳ thủ Mỹ gốc Italy không gây thất vọng khi cầm quân trắng, thắng Radjabov sau 56 nước cờ. Đây cũng là ván đấu kết thúc muộn nhất, còn hai cặp còn lại đều hoà.

Cựu Vua cờ Vladimir Kramnik không hài lòng với chất lượng chuyên môn của giải. Ông nói: "Tôi chưa từng thấy nhiều ván đấu tệ như thế ở giải có trình độ hàng đầu. Tôi rất muốn biết vì sao. Cao thủ mắc sai lầm là chuyện thường tình, nhưng tần suất sai sót tại giải này lớn hơn nhiều. Đinh Lập Nhân là kỳ thủ số hai thế giới, nhưng thi đấu như thể Elo chỉ 2.300".

Đinh và Alireza Firouzja hòa nhau ở ván bảy, nối dài giải đấu thất vọng. Họ là hai hạt giống hàng đầu, nhưng mới lần lượt có 3 và 2,5 điểm. Cơ hội thắng giải của họ gần như không còn, dù vẫn còn bảy ván phía trước. Nhưng Đinh được kỳ vọng chặn bước tiến ở Nepomniachtchi ở ván tiếp theo.

Vòng tám diễn ra lúc 20h chủ nhật 26/6, giờ Hà Nội, với các cặp đấu Rapport - Duda, Nepomniachtchi - Đinh, Nakamura - Caruana và Firouzja - Radjabov.

CHI TIẾT

Bài học bố mẹ nhất định phải dạy con trước tuổi trưởng thành

 

 (Ảnh: Ánh Thiện)

1.   1. Mạnh mẽ

Mỗi đứa trẻ đều có thể trở thành đối tượng bị bắt nạt tại trường. Việc cha mẹ can thiệp trực tiếp khiếu nại chỉ khiến cho tình hình tệ hơn. Thay vào đó, phụ huynh cần dạy con sử dụng biện pháp hòa bình cùng thái độ mạnh mẽ, cứng rắn để giải quyết tình trạng bạo lực đó

2.   2.  Nói “ Không”

Trong quá trình trưởng thành, trẻ sẽ gặp nhiều tình huống mà phải biết cách từ chối như: khi bạn đề nghị cần giúp đỡ gian lận khi thi cử, hay bắt nạt bạn khác,…Vì thế bố mẹ cần dạy con biết nói không một cách khéo léo và dứt khoát. Đây là một bài học quan trọng để trẻ độc lập, có chính kiến khi trưởng thành.

3.   3.  Điểm số không phải là tất cả

Trẻ con được dạy phải nỗ lực học tập và thường nhầm lẫn điểm số chính là thước đo thành công. Suy nghĩ này khiến trẻ buồn bã, lo sợ khi bị điểm kém và dần đánh mất niềm vui đến trường. Cha mẹ không nên la mắng, trách móc con. Cha mẹ cần nói rõ với con và để cho con hiểu rằng điểm số không phải là tất cả và chúng còn nhiều cơ hội để cải thiện kết quả.

4.     4.Biết giúp đỡ, bảo vệ người yếu thế

Trẻ con hay người lớn thường sợ hãi khi đứng ra bảo vệ người yếu thế, vì lo sợ mình sẽ bị liên lụy, sẽ trở thành nạn nhân tiếp theo. Tuy nhiên, đây là bài học cần thiết trong quá trình sống và quá trình trưởng thành của trẻ. Người lớn cần phải giải thích để con hiểu và cùng đồng hành với con từ đó giúp con hiểu rằng việc giúp đỡ người khác không phải là điều xấu. Biết thông cảm và thấu hiểu người khác rất quan trọng. Bố mẹ có thể thực hiện từng bước bằng cách giao cho con chịu trách nhiệm chăm sóc, bảo vệ thú cưng hoặc em nhỏ,…

5.     5.Yêu thích việc con làm

Không ít người quá khát khao con thành công nên sắp xếp cho con học nhiều thứ, tham gia hàng loạt hoạt động ngoại khóa. Lịch trình bận rộn như vậy khiến trẻ mệt mỏi và không biết rằng chỉ những thứ chúng thích mới đem lại niềm vui và thành công. Cha mẹ nên cố gắng dành ra thời gian cho con tự do hoạt động ít cũng được nhưng hãy cho con tự quyết định trong khoảng thời gian đó. Như con thích vẽ hãy để con vẽ, con thích đá bóng hãy để con đá bóng,…

6.     6.Thể dục thể thao là một phần của cuộc sống

Thể dục thể thao ngoài mặt giúp cho trẻ có sức khỏe tốt, ngoài ra còn giúp trẻ được giao tiếp nhiều hơn, trẻ sẽ dễ dàng bắt chuyện với những bạn có cùng sở thích với mình từ đó phát huy tốt khả năng của mình. Bố mẹ có thể tự tổ chức chơi thể thao ở nhà với con hoặc đơn giản là cùng nhau chạy bộ mỗi buổi sáng thôi,…

CHI TIẾT

Kỳ thủ Trung Quốc hụt thắng ở Candidates 2022

 TÂY BAN NHA - Hạt giống số một Đinh Lập Nhân lỡ cơ hội thắng ván đầu tay, dù đạt ưu thế lớn trước Teimour Radjabov ở vòng năm Candidates 2022.

Cả bốn ván ở vòng năm đều hòa, nhưng không thiếu kịch tính. Chênh lệch lớn nhất về thế trận xuất hiện ở ván Radjabov cầm quân trắng gặp Đinh. Hai kỳ thủ đều gần cạn giờ trước khi sang nước 40, khiến họ đi những nước yếu. Kỳ thủ Trung Quốc đạt ưu thắng trong thế phức tạp, nhưng khi đó anh chỉ còn khoảng 10 phút cho hai nước cờ.

Đinh Lập Nhân trong ván đấu Teimour Radjabov ở Madrid, Tây Ban Nha hôm 22/6. Ảnh: Chess.com

Đinh lộ rõ vẻ lo lắng vì anh không đủ thời gian để tính toán nước đi duy nhất để thắng trong thế cờ đó. Kỳ thủ 30 tuổi không mạo hiểm, mà chọn phương án an toàn. Sau nước cờ của Đinh, Radjabov trở lại bàn đấu và lộ vẻ nhẹ nhõm. Ưu thế của Đen không còn nữa, và kỳ thủ Azerbaijan không khó để cầm hòa.

Đây là ván thứ ba Đinh tạo ra ưu thế trước các đối thủ tại giải, nhưng anh không thể dứt điểm được. Sau khi đi nước 40, anh ôm mặt như thể nhận ra rằng mình đã đánh mất cơ hội thắng Radjabov. Sau năm ván, kỳ thủ số một Trung Quốc vẫn đứng trong nhóm cuối với hai điểm.

Một ván đấu khác chứng kiến ưu thế lớn của một bên, diễn ra giữa Hikaru Nakamura và người đang dẫn đầu Ian Nepomniachtchi. Nakamura cầm trắng, phát triển quân nhanh hơn và tạo ra ưu thế về không gian. Hậu đen lại mất quá nhiều nước đi ở khai cuộc, dẫn tới nguy cơ bị bẫy. Nhưng chỉ một nước cờ 25 sai lầm, Nakamura đánh mất hoàn toàn ưu thế đó. Họ hòa nhau ở nước thứ 34 với thế bất biến. "Tôi rất bực mình vì đã định đi nước 25.Nd4, nhưng lại thấy 25.Nd2 có vẻ đơn giản hơn. Chẳng ngờ hậu đen vẫn còn đường thoát sang a1 và về f6", kỳ thủ Mỹ nói.

Ván đấu giữa Fabiano Caruana và Richard Rapport cũng hòa ở thế bất biến, nhưng cả hai đều không nhập thành. Kỳ thủ Mỹ gốc Italy sớm đẩy cao tốt cánh vua để gây áp lực, nhưng không tìm ra đường thắng. Ở ván còn lại, Jan-Krzysztof Duda cầm quân đen, chọn Phòng thủ Petroff an toàn để cầm hòa Alireza Firouzja. Những kết quả trên khiến Firouzja, Đinh và Radjabov vẫn đứng trong nhóm cuối.

Nepomniachtchi vẫn dẫn đầu với 3,5 điểm, hơn Caruana nửa điểm. Ở Candidates 2020, kỳ thủ Nga cũng bứt phá ở giai đoạn đầu. Giải đó bị hoãn một năm vì Covid-19, phần nào giúp Nepomniachtchi chuẩn bị tốt hơn cho giai đoạn sau và tiến tới suất tranh ngôi Vua cờ với Carlsen. Lần này giải sẽ khó bị gián đoạn như vậy, và Nepomniachtchi sẽ phải chứng minh anh tiếp tục xứng đáng với vai trò người thách đấu.

Vòng sáu bắt đầu lúc 20h thứ năm 23/6, giờ Hà Nội, với các cặp đấu Nakamura - Đinh, Radjabov - Rapport, Nepomniachtchi - Duda và Firouzja - Caruana.

 

CHI TIẾT

Hàng triệu người xem kỳ thủ Trung Quốc ở Candidates

TÂY BAN NHA - Giải cờ vua Candidates 2022 thu hút hơn một triệu lượt xem trực tiếp mỗi ngày trên kênh CCTV-5 của Trung Quốc, theo số liệu của FIDE.

Liên đoàn Cờ vua thế giới (FIDE) thông báo Candidates 2022 đã thu hút hàng triệu lượt xem từ Trung Quốc, sau bốn vòng đấu. Các trận đấu được truyền trực tiếp trên kênh CCTV-5 - kênh thể thao lớn nhất nước này, dù có những ván đấu kéo dài gần bảy tiếng.

Đinh Lập Nhân (trái) đấu Fabiano Caruana hôm 21/6 ở Madrid, Tây Ban Nha. Ảnh: Chess.com

Truyền hình tập trung vào hạt giống số một Đinh Lập Nhân (Ding Liren), sau khi anh giành suất vớt dự Candidates thay thế kỳ thủ Nga Sergey Karjakin. Đinh cũng được Liên đoàn Cờ vua Trung Quốc sắp xếp đấu 28 trận trong gần một tháng qua để đạt đủ điều kiện thay Karjakin. Anh là kỳ thủ duy nhất ở Candidates 2022 có Elo tháng 6 trên 2.800.

Nhưng Đinh khởi đầu không tốt khi cầm quân trắng, thua Ian Nepomniachtchi ngày ra quân. Ở ba ván tiếp theo, kỳ thủ số hai thế giới đều hòa, và đang đứng trong nhóm cuối.

CCTV cũng từng mua bản quyền Candidates 2020, khi giải đã diễn ra vài vòng. Năm đó Trung Quốc góp tới hai đại diện là Đinh và Vương Hạo (Wang Hao), nhưng họ chỉ kết thúc ở nửa cuối bảng điểm.

Cờ vua ở Trung Quốc không phổ biến bằng cờ tướng hay cờ vây. Thống kê của cựu vô địch nữ thế giới Tạ Quân (Xie Jun) năm 2008 cho thấy có ba triệu người Trung Quốc chơi cờ vua, so với 300 triệu người đánh cờ vây. Nhưng, cờ vua ngày càng phổ biến ở đất nước này, đặc biệt với sự vươn lên của Đinh hay Vương.

Candidates 2022 quy tụ tám kỳ thủ gồm Đinh, Nepomniachtchi, Teimour Radjabov, Alireza Firouzja, Jan-Krzysztof Duda, Fabiano Caruana, Hikaru Nakamura và Richard Rapport, với Elo trung bình 2.772. Các kỳ thủ đấu vòng tròn hai lượt từ 17/6 đến 5/7 tại Madrid, Tây Ban Nha, tính điểm để chọn ra người thách đấu Vua cờ Carlsen năm 2023. Sau bốn vòng, Nepomniachtchi đang dẫn đầu với ba điểm.

 

CHI TIẾT

Kỳ thủ phản ứng khi bị kiểm tra ví tiền

TÂY BAN NHA - Kỳ thủ số 10 thế giới Hikaru Nakamura không hài lòng khi phải đưa ví kiểm tra liệu có thiết bị điện tử bên trong, ở Candidates 2022.

Hikaru Nakamura khi phải đưa ví ra để dò kim loại trước ván đấu Richard Rapport ở Candidates 2022 tại Madrid, Tây Ban Nha. Ảnh: chụp màn hình

Khi Nakamura đã ngồi vào ghế để chuẩn bị bắt đầu vòng bốn hôm 21/6, một thành viên ban tổ chức đến và đề nghị anh đưa ví ra để kiểm tra bằng máy dò kim loại. Kỳ thủ Mỹ gốc Nhật Bản đưa ví ra, và tách riêng những chiếc thẻ tín dụng, tỏ vẻ không hài lòng. Sau đó anh cất những chiếc thẻ vào ví rồi đặt lên bàn. Nhưng người cầm máy dò vẫn muốn kiểm tra từng chiếc thẻ của Nakamura. Kỳ thủ này lại phải đưa ra từng chiếc, vừa làm vừa lắc đầu và chép miệng.

Mất hơn một phút, cuộc kiểm tra mới kết thúc, ngay trước khi đối thủ Richard Rapport ngồi vào bàn. Thời gian trước mỗi ván đầu quan trọng với kỳ thủ, khi họ thường dùng để điền thông tin vào biên bản, thư giãn trước trận hoặc thậm chí nhớ lại những biến khai cuộc đã học.

Hành động của ban tổ chức bị nhiều người cho là thiếu chuyên nghiệp. Tài khoản Twitter @NeffatiYassine bình luận: "FIDE thật tồi, tại sao không kiểm tra ví của Nakamura ngay lúc anh ấy bước vào phòng đấu?". Còn @pschneider1968 phản hồi: "Tại sao FIDE lại thiếu chuyên nghiệp đến nỗi để hình ảnh này xuất hiện trực tuyến. Họ muốn làm xấu hổ Nakamura hay khiến anh ấy mất tập trung. Hành động này rất đáng ngờ, vì đáng lẽ họ nên làm thế trước khi các kỳ thủ vào phòng đấu".

Hồi đầu giải, Nakamura cũng phàn nàn về quy định trang phục cứng nhắc của FIDE với các kỳ thủ. Anh bị cảnh cáo vì mặc áo sơ-mi kẻ sọc, trong khi ban tổ chức đề nghị kỳ thủ tham dự phải mặc áo sơ-mi trắng và mặc suit. Đáp lại, Nakamura bình luận: "FIDE muốn các kỳ thủ ăn mặc như nhân viên IBM những năm 70".

Nakamura từng bị xử thua trong một trận đấu ở giải online Chess Super League, khi anh để điện thoại gần khu vực thi đấu. Anh là streamer nổi tiếng nhất thế giới về cờ vua, với thu nhập hàng triệu USD mỗi năm. Trang networthplanet đánh giá tài sản của anh ước tính 50 triệu USD.

 

CHI TIẾT

Kỳ thủ đề nghị hoà trên thế thắng vì đối thủ khóc

BÀ RỊA - VŨNG TÀU - Kỳ thủ U11 Nguyễn Chí Phong chủ động hoà sau khi bắt được xe của Vũ Bùi Hoàng Hải, ở giải cờ vua trẻ quốc gia kết thúc hôm 17/6.

Kỳ thủ Nguyễn Chí Phong ở giải cờ vua trẻ toàn quốc 2022 tại Vũng Tàu. Ảnh: Vietnamchess

Ở ván hai nội dung cờ truyền thống, Chí Phong cầm quân đen gặp Hoàng Hải, sau khi cả hai đều thua ván đầu tiên. Chí Phong yếu thế trong khai cuộc, với nguy cơ mất tượng. Nhưng do sơ suất, Hoàng Hải để mất xe và tình thế bị đảo ngược. Khi đó, ván đấu mới trôi qua chín nước cờ.

Thi xong, Chí Phong chạy lên khán đài cùng cô giáo với khuôn mặt hồ hởi, rồi nói: "Con hoà rồi". Cô giáo thấy biên bản chỉ có vài nước, hỏi lại vì sao lại hoà nhanh thế. Chí Phong đáp: "Do con ăn hơn xe mà thấy bạn khóc, kiểu không biết đi đâu nữa và định xin thua. Nên con đề nghị hoà luôn".

Sau khi dùng hậu bắt xe trắng, Chỉ Phong đề nghị hoà vì thấy đối thủ khóc.

Sau chín ván, Chí Phong giành 5,5 điểm, đứng thứ 10, còn Hoàng Hải được bốn điểm ở vị trí 23. Chí Phong là kỳ thủ trẻ Hà Nội, còn Hoàng Hải thuộc đoàn Quảng Ninh. Nội dung cờ truyền thống dành cho những kỳ thủ chưa có thành tích quốc gia.

Giải cờ vua trẻ quốc gia 2022 thu hút hơn 1.100 kỳ thủ từ 43 đoàn, với các lứa tuổi từ U6 đến U20, tại bốn thể loại cờ tiêu chuẩn, cờ nhanh, cờ chớp và cờ truyền thống.

TP HCM 

nhất toàn đoàn với 57 HC vàng, còn Hà Nội về nhì với 44 HC vàng. Kỳ thủ Đầu Khương Duy nổi bật khi giành HC vàng ở cả ba thể loại cậu tham dự lứa U11, gồm cờ tiêu chuẩn, cờ nhanh và cờ chớp. Giải đấu này là cơ sở để tuyển chọn kỳ thủ trẻ đại diện Việt Nam dự các giải quốc tế.

Nguồn: vnexpress

 

CHI TIẾT

Học cờ vua thiếu nhi tại Thành Phố Hồ Chí Minh

Từ khi chào đời đến lúc lớn lên, bố mẹ luôn là người chăm sóc, dõi theo từng bước đi hằng ngày của con trẻ. Có cha mẹ nào lại không thương yêu con mình, đó là lẽ tự nhiên của cuộc đời. Con cái lớn lên và thành công sẽ chính là niềm tự hào của các bậc cha mẹ, do đó hãy đầu tư cho con của bạn có được một môi trường học tập và trưởng thành tốt nhất.

Việc đầu tư để con cái phát triển là một trong những vấn đề quan trọng hàng đầu cần được các bậc phụ huynh quan tâm. Nhưng liệu rằng đầu tư như thế nào mới là đúng cách? Liệu rằng cứ cho con học hết môn này tới môn khác có tốt hay không?

Tin chắc một điều, nếu làm như vậy thì sẽ có nhiều trường hợp tiền mất tật mang. Đôi khi ép buộc con trẻ học quá nhiều và học những thứ trẻ không thích thì chỉ làm trẻ cảm thấy bị áp lực và không hiệu quả.

Thấu hiểu được những khó khăn của bố mẹ và nhu cầu học tập vui chơi của con trẻ trung tâm đào tạo Cờ Quốc Tế đã mở ra các lớp học chơi cờ vua đầy thú vị.

Cờ vua môn học đầy bổ ích cho sự phát triển của con trẻ. Ảnh HG

CHI TIẾT

Nữ đại kiện tướng cờ vua mạnh nhất mọi thời đại: 5 tuổi đánh cờ không cần nhìn, hạ gục siêu đại kiện tướng Kasparov trong 25 phút

Kế hoạch nuôi dạy con theo cách này của cha mẹ Judit đã vấp phải nhiều tranh cãi. Tuy nhiên, thí nghiệm nuôi dạy thiên tài của cha mẹ cô không chỉ tạo nên một tài năng như Judit, cả 2 chị gái của cô cũng là những ''báu vật quốc gia''.

5 tuổi đánh cờ vua không cần nhìn bàn cờ

Judit Polgar là một trong những nữ đại kiện tướng đầu tiên của làng cờ vua thế giới. Cô được mệnh danh nữ kỳ thủ mạnh nhất mọi thời đại. Cô gái này cũng nổi tiếng nhờ chỉ số IQ cao - 170.

Năm 5 tuổi, cô đánh bại một người bạn của gia đình mà không cần nhìn vào bàn cờ khi thi đấu. Lên 10 tuổi, Judpit đánh bại kiện tướng quốc tế Dolfi Drimer. Chiến thắng này đã trở thành sự kiện tiêu biểu đối với giới truyền thông khi đó. Sau đó 1 năm, Judit tiếp tục thắng đại kiện tướng Lev Gutman khi mới 11 tuổi, theo Biography.

Tháng 4/1986, Judit lần đầu tiên tham gia một giải đấu cờ vua tại Mỹ và giành giải thường 1.000 USD, xuất hiện trên trang nhất New York Times. Thời điểm đó, cô bị công kích dữ dội và cho rằng chỉ là "một con nhóc gặp may".

"Vốn tiếng Anh không đủ để tôi đáp trả lại hết sự cáo buộc gay gắt và vô lý đó. Tôi đã rất sốc và chỉ biết khóc trong phòng tắm", Judit nhớ lại. Tuy nhiên, cô chưa từng một lần muốn từ bỏ cờ vua. Sự việc càng khiến Judit thêm lì lợm và khát khao chứng tỏ những gì mình có được không phải do gặp may.

Năm 15 tuổi, nữ sinh đạt danh hiệu kiện tướng, trở thành người nhanh nhất đạt được danh hiệu này. Judit cũng là kỳ thủ trẻ nhất lọt vào top 100 khi mới 12 tuổi. Tuy nhiên, Garry Kasparov, siêu đại kiện tướng cờ vua người Nga, được ví là kỳ thủ mạnh nhất trong lịch sử nước này, đã đánh giá Judit "mạnh, có tài nhưng không giỏi lắm".

Năm 1994, Kasparov có cơ hội tự mình kiểm tra các kỹ năng của Judit trong màn so tài với cô tại giải đấu Linares. Trận đấu gây tranh cãi khi Kasparov chạm tay vào quân mã, định tiến lên nhưng cuối cùng lại không di chuyển quân cờ này. Cuối cùng, phần thắng thuộc về Kasparov.

"Đó là một trận thua cay đắng, tôi đã rất tức giận và khóc rất nhiều", Judit nhớ lại. Trận thua này đã khiến cô có thành tích bết bát tại giải đấu năm 1994.

Khát khao nhận được sự tôn trọng từ các đối thủ nam và muốn khẳng định bản thân trong bảng xếp hạng những nam kỳ thủ mạnh nhất thế giới, Judit đăng ký tham gia giải "The rest of the world" năm 2002 để gặp lại Kasparov. Kết quả, cô đánh bại đại kỳ thủ lớn tuổi trong chưa đầy 25 phút và cho rằng đây là một trong những chiến thắng có ý nghĩa nhất cuộc đời mình.

Năm 2005, cô trở thành người phụ nữ duy nhất được chọn tham giải vô địch thế giới, đồng thời là người duy nhất có hệ số ELO đứng đầu thế giới từ tháng 1/1989 đến tháng 8/2015.

Chương trình giáo dục đặc biệt

Ngoài tài năng, điều giúp Judit Polgar trở thành một thiên tài đó là một dự án giáo dục đặc biệt do chính bố mẹ cô nghiên cứu. Với luận điểm ''thiên tài được tạo ra, không phải được sinh ra'', László Polgár - cha của Judit Polgar quyết định bắt tay thử nghiệm nuôi dạy thiên tài.

Ông khẳng định bất kỳ đứa trẻ khoẻ mạnh nào cũng có thể trở thành thiên tài ở một lĩnh vực nhất định như khoa học, thể thao, nghệ thuật. Điều quan trọng là phải dẫn dắt trẻ từ khi lên ba và bắt đầu đào tạo chuyên sâu từ năm 6 tuổi.

Không đến trường, Judit được bố mẹ dạy Toán, tiếng Anh, tiếng Nga, Anh, Đức và chơi cờ vua tại nhà. Tuy nhiên kế hoạch nuôi dạy thiên tài của László vấp phải tranh cãi, chỉ trích của hàng xóm và chính quyền địa phương. Phần lớn đều cho rằng ''học tại nhà không phải là cách tiếp cận kiến thức chính thống'' và điều mà vợ chồng ông làm đang cướp đi tuổi thơ của những đứa trẻ.

Không phải một mình Judit, 2 người chị của cô cũng được cha áp dụng phương pháp giáo dục này. Mỗi ngày 3 chị em dậy từ 6h, chơi bóng bàn cùng huấn luyện viên. Sau đó các cô trở về nhà, dành 5-6 tiếng luyện cờ vua.

Judit và 2 người chị gái trở thành ''báu vật quốc gia'' khi sở hữu tài năng chơi cờ vua

Judit từng chia sẻ bản thân cô thời điểm đó bị ''ám ảnh'' về cờ vua. Tuy nhiên, Judit đã tìm thấy niềm vui tại môn thể thao này và hoà nhập với phương pháp giáo dục của bố mẹ.

Nhờ cách dẫn dắt tinh tế của bố, cả 3 chị em của Judit đều có niềm đam mê đặc biệt với môn thể thao trí tuệ. Nhiều năm miệt mài rèn luyện, Zsuzsa - người chị cả trở thành kỳ thủ cờ vua lão luyện. Cô là phụ nữ đầu tiên được phong dại kiện tướng thông qua các giải đấu với nam giới.

Người chị thứ 2 từng lọt vào top 6 kỳ thủ cờ vua hàng đầu thế giới. Cô giành chức vô địch quốc gia năm 7 tuổi và được biết đến với cái tên “Sack of Rome”.

Em út Judit là người có thành tích cao nhất trong ba chị em với hàng loạt các giải thường danh giá.

Sau nhiều thập kỷ nỗ lực, László Polgár đã chứng minh giả thuyết của mình có thể thành hiện thực.

Thí nghiệm nuôi dạy thiên tài của ông được đánh giá là một trong những thí nghiệm tuyệt vời nhất trong lịch sử giáo dục nhân loại. "Cha đẻ" của ba thiên tài cờ vua tin rằng mọi đứa trẻ khỏe mạnh đều là một thiên tài tiềm ẩn. Tài năng của trẻ có được bộc lộ hay không phụ thuộc vào sự nuôi dạy và nỗ lực của từng người.

Tổng hợp

CHI TIẾT